Nanogeneeskunde is een nieuwe tak in de geneeskunde waarin nanotechnologie wordt ontwikkeld ten behoeve van diagnostiek en behandeling. Men heeft hier grootse plannen mee en de verwachtingenzijn hoog gespannen. De nano-ambitie is “een omwenteling in het voorkómen, diagnostiseren en behandelen van een groot aantal chronische invaliderende ziektes”, zo staat het geformuleerd in een Notitie van het Rathenau Instituut.
Er wordt volop onderzoek gedaan naar medische toepassingen van nanotechnologie. Ze zijn grotendeels gericht op het verbeteren van bestaande geneesmiddelen, de ontwikkeling van reconstructieve geneeskunde en een vroegere diagnose.
Met veel dank aan Tim Fonseca (California, USA), die mij toestemming verleende om zijn artwork te publiceren ter illustratie van dit artikel. Zijn werk kan je bekijken op www.foresight.org
Levende materialen kan je tot in de kleinste uithoeken bekijken, ervan leren en het nabootsen. Met de supermicroscoop kan je nog meer te weten komen over wat er gebeurt op het kleinste niveau van ons lichaam: de cel. Men is nu in staat te bekijken welke biochemische processen zich hier afspelen en hoe ze reageren op veranderingen, ihb op nanodeeltjes.
We bevinden ons hier in het domein van de regeneratieve geneeskunde en “tissue-engineering”. Hier zijn de onderzoekers bezig om de integratie van implantaten (ingebrachte materialen) in het lichaamsweefsel te verbeteren. Deze activiteiten zijn qua ontwikkeling het verst gevorderd, maar er wordt ook gewerkt aan het overnemen van lichaamsfuncties.
De inzet van nanotechnologie, met name de nanolabs en nanomedicijnen, maakt het mogelijk dat patiënten thuis hun bloedwaarden kunnen meten en hun medicijn-inname zelf kunnen aanpassen. De verplichte bezoekjes aan ziekenhuis en laboratorium kunnen drastisch worden verminderd. Dit heeft gevolgen voor de organisatie van de gezondheidszorg.
Bij veel dingen in het leven zijn er plus- en minpunten, zo ook bij nanogeneeskunde. Ik ben het eens met Cees Dekker, universiteitshoogleraar aan de Technische Universiteit Delft: “de discussie over nanotechnologie gaat niet zozeer over nano, als wel over de vraag hoe we als samenleving moeten omgaan met nieuwe technologie. Die vraag is misschien wel zo oud als de mensheid.”